اس پی دی فایل | سیستم همکاری در فروش فایل سپیده

تاريخچه خدمات بهداشت روان

براي خدمات بهداشت روان در ايران، مي توان چهار دوره قايل شد. دوره اول كه تا سال هاي 1320 ادامه يافت و دارالمجانين ها با شرايط بسيار نامناسب در تهران، همدان شيراز و اصفهان وجود داشتند. دوره دوم از سال هاي 1320 يعني هنگاميكه دانشكده پزشكي در كشور تأسيس، و روانپزشكي به عنوان شاخه اي از طب مدرن منظور شد، آغاز گرديد. تأسيس بيمارستان هاي دانشگاهي جديد و تدريجا ايجاد و رشد دپارتمان ها و بيمارستان هاي روانپزشكي و آموزش دستياري روانپزشكي در سالهاي 1340، حداقل در شهرهاي بزرگ، منجر به بهبود مراقبت هاي ارائه شده براي بيماران روانپزشكي شد.

در سومين دوره كه سال هاي 1350 را شامل مي شد، تلاش هايي در جهت دستيابي به مراقبت هاي بهداشت روان جامع، توسط انجمني براي توانبخشي معلولين و خدمات بهداشت روان جامعه صورت گرفت. اين امر توسط اولين معاونت وزارت بهداشت و تأمين اجتماعي انجام شد. وزارت متبوع اقدام به يك سري پژوهش هاي همه گيرشناسي و تأسيس تعدادي بيمارستان و مراكز روانپزشكي جديد در نقاط مختلف كشور نمود و آغاز به آموزش سطح بندي شده در روانپزشكي و روانپرستاري كرد. اين برنامه هاي آموزشي و تحقيقاتي، پس از انقلاب اسلامي ايران در سال 1357، در انستيتو روانپزشكي تهران ادغام شد. چهارمين دوره از مهر ماه 1365، هنگاميكه برنامه ملي بهداشت روان (NPMH) توسط يك تيم چند رشته اي (MULTIDISCIPLINARY) از متخصصين طرح و توسط دولت پذيرفته شد، آغاز گرديد. استراتژي اصلي، ادغام فعاليت هاي جديد در يك سيستم مراقبت هاي بهداشتي اوليه كارآمد بود.

ادغام بهداشت روان در سيستم مراقبت هاي بهداشتي اوليه

از سال 1367 تا 1369 يك پيش مطالعه (Pilot study) موفق در شهركرد و شهررضا در مركز جمهوري اسلامي ايران انجام شد كه نشانگر افزايش قابل ملاحظه دانش بهداشتكارها و بهبود مهارت هاي بيماريابي در مقايسه با مناطق شاهد بود متعاقب آن، حركت هايي در كشور صورت گرفت كه منجر به گسترش سريعتر برنامه شد. برخي عوامل كه منجر به اين تسريع شدند، عبارت بودند از

 ايجاد واحد سلامت روان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

 اعلام بهداشت روان به عنوان نهمين جزء مراقبت بهداشتي اوليه

 تشكيل كميته مشورتي بهداشت روان كشوري كه اعضاي آن هيئت علمي دانشكده هاي پزشكي بودند.

 تهيه آيين نامه هاي آموزشي براي تمام سطوح ارائه بهداشت (1367)

 بازنگري ها و كارگاه ها درباره برنامه كشوري (1370) و متدولوژي تحقيقات بهداشت روان (1372)

بزرگداشت سالانه هفته بهداشت روان در مهر ماه از سال 1364

ارتقاء آگاهي ساير كاركنان بهداشت از طريق كارگاه ها، سمينارها و كنفرانس‌ها

 ارتقاء‌ آگاهي عمومي در مورد بهداشت روان از طريق رسانه ها.

دستاوردها

توسعه دوازده ساله طرح ادغام بهداشت روان در مراقبت هاي بهداشتي اوليه منجر به بهبود بسيار زياد در استقرار سرويس هاي بهداشت روان شده است. تعداد مراكز بهداشتي بخش ها كه در آن طرح ادغام انجام شده در سال 1380 به 234 مركز افزايش يافت (84% از مراكز در دسترس). تعداد مراكز بهداشتي شهري و روستايي كه در آن طرح ادغام بهداشت روان در PHC انجام شد، به 2417 مركز (54 درصد از مراكز موجود) رسيد. تعداد خانه هاي بهداشت كه در آن بهداشت روان در سيستم PHC ادغام شد، به 10000 افزايش يافت (70 درصد خانه هاي بهداشت موجود). علاوه بر اين تعداد افراد در نواحي روستايي كه توسط اين طرح پوشش داده شدند به 15626729 نفر (63 درصد) و در مناطق شهري به 4568301 نفر (8/10) و در مجموعن به 20195130 نفر (1/30 درصد) بالغ شده است.

ارزيابي

سنجش مداوم فعاليت هاي بهداشت روان از طريق اخذ گزارش منظم و آناليز آماري و ويزيت هاي دوره اي از شبكه توسط متخصصين مسوول در استان ها و اداره مركزي در تهران، صورت مي گيرد. با اين وجود از ارزيابي مستقل نيز استقبال مي‌شود. چنين ارزيابي مستقلي توسط دفتر منطقه اي سازمان جهاني بهداشت در شرق مديترانه در سال 1374 انجام پذيرفت. پژوهش، مشتمل بود بر بازرسي شبكه و جمع آوري اطلاعات از 266 بهورز و خانه بهداشت، 91 پزشك عمومي و مراكز بهداشت روستايي و 737 خانواده كه در مجاورت مناطق روستايي كه برنامه هاي بهداشت روان اجرا مي شد، ساكن بودند اين پژوهش همچنين مشتمل بود بر مطالعه اي روي اختلالات روانپزشكي در كار پزشكي عمومي و مسير ورود به درمان. مطالعه ديگري در استان خراسان مشخص كرد كه 2/72 درصد از بيماراني كه براي