بررسی مفهوم ديه (جبران خسارت) در حقوق جزايي جمهوري اسلامي ايران

بررسی مفهوم ديه (جبران خسارت) در حقوق جزايي جمهوري اسلامي ايران

تعداد صفحات: 225

حجم فایل: 101 KB

فرمت فایل: word

دسته بندی:

قیمت: 269,900 ریال

تعداد نمایش: 74 نمایش

ارسال توسط:

تاریخ ارسال: 20 آوریل 2023

به روز رسانی در: 20 آوریل 2023

خرید این محصول:

پس از پرداخت لینک دانلود برای شما نمایش داده می شود.

269,900 ریال – خرید

مقدمه

الف) بيان موضوع و انگيزه انتخاب آن

ب) سوالات

ج) فرضيات

د) سابقة پژوهش

ه) روش تحقيق

و) محدوديت‌ها

ز ) خلاصه و چكيده

ح) عبارات اختصاري

بخش اول: ديه (تعاريف و مفاهيم و سابقه پيدايش)

فصل اول: تعريف ديه

مبحث اول: معناي لغوي ديه

مبحث دوم: معناي اصطلاحي ديه

گفتار اول: مفهوم فقهي ديه

گفتار دوم: مفهوم حقوقي ديه

گفتار سوم: مفهوم قانوني ديه

فصل دوم: سابقة پيدايش ديه

مبحث اول: سابقة پيدايش ديه درجهان                             

مبحث دوم: سابقة پيدايش ديه در اسلام

بخش دوم: حقوق جزاي ايران

فصل اول: قبل از انقلاب اسلامي

مبحث اول: از آغاز تا انقلاب مشروطه

مبحث دوم: از انقلاب مشروطه تا پيروزي انقلاب اسلامي

فصل دوم: بعد از انقلاب اسلامي

مبحث اول: حاكميت قانون راجع به مجازات اسلامي 1361

مبحث دوم: حاكميت قانون مجازات اسلامي 1370

بخش سوم: پرداخت ديه در حقوق جزايي (جمهوري اسلامي) ايران

فصل اول: در قانون ايران

فصل دوم: كاربرد حقوقي ديه

مبحث اول: مجازات (جنبه كيفري) ديه

مبحث دوم: جبران خسارت

مبحث سوم: ديه از نظر سياست كيفري ايران در حال حاضر

گفتار اول: قانونگذار      

الف) مجازات مالي

ب) جبران خسارت

گفتار دوم: ماهيت تركيبي (خاص) ديه

گفتار سوم: انعكاس ماهيت حقوقي ديه در آراي قضايي ايران

مبحث چهارم: خسارات زايد بر ديه

فصل سوم: مسئول پرداخت و مهلت پرداخت ديه

مبحث اول: جاني                                         

مبحث دوم: ضمان عاقله                

مبحث سوم: دولت (بيت‌المال)

مبحث چهارم: مهلت پرداخت ديه

نتيجه‌گيري

پيشنهادات

فهرست منابع و مآخذ

 

مقدمه

الف) بيان موضوع و انگيزه انتخاب آن

حقوق علم زندگي اجتماعي انساني است. در قرون اخير افراد در تلاش بوده‌اند تا با ايجاد ضوابط و مقررات در زندگي اجتماعي و گروهي خود در قالب قرارداد اجتماعي به اين رويه نظم و سامان بخشند. در اين ميان عناصري از گذشته‌هاي دور و ورود آنها به زندگي مدرن امروزي باعث ايجاد تحولات و نگاه‌هاي جديدي در عرصه مسائل حقوقي و اجتماعي شده است. ديه (خونبها) نيز يكي از همين موضوعات است. بررسي و دقت در سابقه‌ي اقوام و تمدن‌هاي بشري گوناگون نشاندهنده‌ي اين مطلب است كه پرداخت غرامت از سوي جاني به عنوان مجازات يا جبران خسارت داراي سابقه‌اي طولاني و دراز به قدمت عمر بشر است. اين روند كم‌كم با گذشت زمان و ورود عناصر و اجزاي تازه وارد مرحله‌اي جديد شد. در دين اسلام كه دين رسمي حكومت جمهوري اسلامي ايران است اين نهاد با صراحت و تأكيد مورد قبول قرار گرفت و اين نشان مي‌دهد كه ديه از احكام امضايي اسلام است كه در واقع در راستاي ايجاد صلح و صفا در ميان خانواده‌ها و قبايل عرب كه از نظر مسائل اجتماعي در سطح بسيار پايين قرار داشتند به وجود آمد و توسط اسلام تأييد شد. اين اختلافات به حدي شديد بود كه موجب بروز جنگ در ميان قبايل عرب مي‌شد و گاه تا ساليان دراز ادامه مي‌يافت. به همين دليل مي‌بينيم كه واژه «ثار» (خونخواهي) واژه‌اي مقدس و قابل احترام نزد اعراب جاهليت بوده است. ديه اساساً براي همه اشخاص يكسان نبوده است و برحسب شأن و مقام و منزلت مقتول متفاوت بوده است. با ظهور اسلام در جزيره‌العرب و گسترش نفوذ اسلام در اين منطقه و مناطق اطراف مفاهيم و اعتقادات و مباني حقوق اسلام كم‌كم در جوامع اطراف گسترش و رشد و اشاعه يافت و آنها يگانه راه سعادت خود را در اجراي احكام دين اسلام مي‌ديدند.

با گذشت زمان و نفوذ انديشه‌هاي جديد حقوقي مردم هم در راستاي ايجاد يك سيستم حقوقي منظم و با ثبات سعي در ايجاد يك جامعه متشكل و مترقي در قالب‌هاي جديد و منطبق با تحولات روز بودند و از آنجا كه انسان موجودي فطرتاً اجتماعي است با تشكيل اجتماعات تلاش داشت تا اين نياز خود را برطرف سازد كه مستلزم ايجاد نظم و حكومت قانون و وضع قوانين و مقررات است تا بدين وسيله قوام و ثبات جامعه حفظ شده و زمينه امنيت فردي و اجتماعي به وجود آيد. برهمين اساس قوانين حاكم بر هر جامعه محدوديت‌هايي براي افراد خود و در برابر تجاوز و تعدي بر اين محدوديت‌ها واكنشي را در نظر گرفته است؛ بدين صورت حقوق جزا به وجود آمد. در ايران هم با توجه به سابقه وجود اسلام و اهميت آن در نزد مردم و اجراي آن در جامعه، اين امر تجلي يافت و با پيروزي انقلاب اسلامي و حاكميت قوانين اسلامي محرز و مسلم شد. در ميان احكام اسلام، احكام جزايي آن از اهميت بسياري برخوردار است چرا كه امروزه به رقيبي براي حقوق غير آن تبديل شده است. ديه نيز يكي از اين احكام است. نويسنده اين اثر علمي تلاش فراوان دارد تا با بررسي و مطالعه سير تاريخي و وجودي ديه درجهان و اسلام به مطالعه وضعيت اين تأسيس حقوقي در حقوق جزاي ايران پرداخته تا بتواند نهاد ديه را كه از ديرباز در فقه جايگاه داشته است و باب مهمي را در قانون مجازات اسلامي بخود اختصاص داده است مورد بررسي و دقت قرار دهد و بتواند براساس نتايج علمي و آراء و نظريات حقوقي در تبيين و شناخت اين تأسيس اسلامي موفق بوده و بتواند راه‌حلي براي اين موضوع كه بيابد و بتواند اين نكته را ثابت كند كه حقوق جزايي اسلام داراي ايده‌ها و نكات مهم در برابري و رقابت با حقوق غيرآن است.

ب) سؤالات

1ـ ديه چيست؟

2ـ سابقه ديه در جهان چگونه است؟

3ـ ديه در دين اسلام و حقوق اسلامي چه جايگاهي دارد؟

4ـ آيا ديه در حقوق اسلام يك حكم تأسيسي است؟

5ـ مقادير ديه چيست؟

6ـ آيا انواع ديات هم امروزه داراي كاربرد است؟

7ـ حقوق ايران چه نگاهي به اين تأسيس اسلام دارد؟

8ـ عملكرد قضايي حقوق جزاي ايران نسبت به اين تأسيس اسلامي چگونه است؟

9ـ آيا مي‌تواند جنبه دوگانه داشته باشد؟

10ـ آيا ديه صرفاً يك تأسيس يك بعدي است؟

11ـ آيا جاني نسبت به ضرر و زيان مازاد بر ديه مسئوليت دارد؟

ج) فرضيات

در اين مورد با توجه به اينكه ديه در سير تاريخ و پيدايش خودداراي كاربردهاي دوگانه خسارت و مجازات بوده است و از آنجايي كه حيطه بحث ما حقوق ايران است اين فرضيات مطرح است:

1)             ديه داراي ماهيت حقوقي است.

2)             ديه در حقوق ايران يك مجازات است.

3)             ديه براي جاني يك وجهه كيفري دارد.

4)             ديه مي تواند جنبه دوگانه داشته باشد.

5)             جاني نسبت به ضرر و زيان مازاد بر ديه مسئوليت دارد.

6)             مقادير ديه امروزه قابل تبديل و تقديم به پول است.

7)             اسلام در جهت راحتي پيروان خود و سايرين قابليت تبديل ديه به پول رايج را پيش‌بيني كرده است.

د) سابقه‌ي پژوهش

در اين خصوص بايد گفت در اين پژوهش علمي بر خلاف سايرين  سعي شد تا اين تأسيس حقوقي بيشتر از ديدگاه حقوقي و عملي مورد مطالعه قرار گيرد و جنبه هاي گوناگون عارض بر آن مانند خسارات اضافه وارد بر مجني عليه كه در كمتر اثري به آن پرداخته شده است مورد دقت و كنكاش قرار گيرد تا بتوانيد راه حل عملي براي مشكلات موجود در اين زمينه ارائه دهد.

پاسخ دهید